İsimlerin -e ve -de Hali

Yunancada ismin -e hali ve -de hali aynı şekilde kullanılmaktadır. Bu sebeple iki hali birlikte öğrenmiş olacağız. Ve aslında bir önceki bölümde gördüğümüz İsme -i hali verilmesini iyi bir şekilde kavrayabildiysek bu halleri öğrenmemiz çok kolay olacaktır.

İsimlere -e ve -de hali verirken, ismin -i halinde kullanılan artikellerin önüne (σε) eklenir.

Yani;

Eril isimler için      : σε + το(ν)   birleşmesi kısaca  στο(ν)  (ston)

Dişi isimler için     :  σε + τη(ν)   birleşmesi kısaca  στη(ν)  (stin)

Yansız isimler için : σε + το        birleşmesi kısaca  στο       (sto)

Parantez içinde bulunan -ν (n) harfleri bir sonraki kelime sesli harfle başlıyorsa kullanılmaktadır.

Tekil Eril İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada tekil olan eril isimler -e ya da -de halini alacakları zaman

• İsmin önünde bulunan ο artikeli στο(ν) a dönüşür.
• Eril ismin sonunda bulunan (-ς) kaldırılır.

Örnek:

ο πίνακας  (karatahta / tablo)     στον πίνακα (karatahtaya /tabloya)

(o pinakas)                                  (ston pinaka)

Ο πίνακας είναι εδώ.     Karatahta burada.

(O pinakas ine edo.)

Ο άντρας γράφει στον πίνακα.    Adam karatahtaya yazıyor.

(O andras grafi ston pinaka.)

Yukarıdaki iki cümlede kullanılan ο πίνακας yani karatahta kelimesinin, ismin -e halinde bulunan bir cümle içinde kullanıldığında hem kendinden önce gelen artikelin değiştiğini mavi ile boyanmış olarak görüyoruz hem de sonundaki -s harfinin yok olduğunu. 

Tekil Dişi İsimlerde ismin -e/-de hali;

Yunancada tekil olan dişil isimler -e ya da -de halini alacakları zaman

• İsmin önünde bulunan η artikeli στη(ν) e dönüşür.

Örnek:

η Αθηνά  (Atina)       στην Αθηνά (Atina'ya / Atina'da)

(i Atina)                     (stin Atina)

Η Αθηνά είναι όμορφη πόλη. (Atina güzel şehirdir.)

(İ Athina ine omorfi poli.)

Εγώ πηγαίνω στην Αθηνά. (Ben Atina'ya gidiyorum.)

(Ego pigeno stin Athina.)

Tekil Yansız İsimlerde ismin -e/-de hali;

Yunancada tekil olan yansız isimler -e ya da -de halini alacakları zaman

• İsmin önünde bulunan το artikeli στο ya dönüşür.

Örnek:

το ράφι  (raf)        στο ράφι   (rafa / rafta)

(to rafi)                 (sto rafi)

Αυτό το ράφι είναι μπλέ.    (Bu raf mavidir.)

(Afto to rafi ine ble.)

Ο φάκελος είναι στο ράφι. (Zarf raftadır.)

(O fakelos ine sto rafi.)

Bilmediğimiz Kelimeler:

εδώ: burada

ο άντρας: adam

γράφω: yazmak fiili

όμορφη: güzel

πόλη : şehir

φάκελος: zarf

μπλε: mavi

ÇOĞUL İSİMLERE -E/-DE HALİ VERİLMESİ

Çoğul Eril İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada tekil olan eril isimler -e ya da -de halini alacakları zaman

• İsmin önünde bulunan οι artikeli στους (σε+τους) a dönüşür.

• (-οι) ile biten çoğul eril isimlerin sonu (-ους) ile bitirilir.

• (-ες) ile biten çoğul eril isimlerin sonu aynı şekilde kalır.

Örnek:

οι αδελφοί  (erkek kardeşler)   στους αδελφούς (erkek kardeşlere-de)

Πού είναι οι αδελφοί σου; (Erkek kardeşlerin nerede?)

(pu ine i adelfi su?)

Ο Νίκος στέλνει γράμμα στους αδελφούς του. 

(Νikos erkek kardeşlerine mektup gönderiyor.)

(O Nikos stelni grama stus adelfus tu.)

οι φύλακες (korumalar)         στους φύλακες  ( korumalara-da)

(i filakes)                                 (stus filakes)

Τι κάνουν οι φύλακες;  (Korumalar ne yapıyor?)

(ti kanun i filakes)

Τα πεδίά πηγαίνουν στους φύλακες. (çocuklar gardiyanlara gidiyor.)

Çoğul Dişil İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada çoğul olan dişil isimler -e ya da -de halini alacakları zaman

• İsmin önünde bulunan oı artikeli στης e dönüşür.

• İsim sonu -ες olarak kalır.

Örnek:

οι θείες    (Teyzeler)                   στις θείες    (Teyzelere-de)

(oı thies)                                      (stis thies)

οι φίλες    (Kız arkadaşlar)         στις φίλες    (Kız arkadaşlara-da)

(i files)                                        (stis files)

Çoğul Yansız İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada tekil olan yansız isimler -e ya da -de halini alacakları zaman

• İsmin önünde bulunan τa artikeli στa ya dönüşür.

• İsim sonu değişimleri Çoğul halde olduğu gibi kalır.

τα παιδιά (Çocuklar)             στα παιδιά (Çocuklara-da)

(ta pedya)                              (sta pedya)

τα δέματα (ağaçlar)               στα δέματα (Ağaçlara-da)    

(ta demata)                             (sta demata)