26 Kasım 2011 Cumartesi

İsimlerin -e ve -de Hali

Yunancada ismin -e hali ve -de hali aynı şekilde kullanılmaktadır. Bu sebeple iki hali birlikte öğrenmiş olacağız. Ve aslında bir önceki bölümde gördüğümüz İsme -i hali verilmesini iyi bir şekilde kavrayabildiysek bu halleri öğrenmemiz çok kolay olacaktır.

İsimlere -e ve -de hali verirken, ismin -i halinde kullanılan artikellerin önüne (σε) eklenir.

Yani;
Eril isimler için      : σε + το(ν)   birleşmesi kısaca  στο(ν)  (ston)
Dişi isimler için     :  σε + τη(ν)   birleşmesi kısaca  στη(ν)  (stin)
Yansız isimler için : σε + το        birleşmesi kısaca  στο       (sto)

Parantez içinde bulunan -ν (n) harfleri bir sonraki kelime sesli harfle başlıyorsa kullanılmaktadır.

Tekil Eril İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada tekil olan eril isimler -e ya da -de halini alacakları zaman
  • İsmin önünde bulunan ο artikeli στο(ν) a dönüşür.
  • Eril ismin sonunda bulunan (-ς) kaldırılır.

Örnek:
ο πίνακας  (karatahta / tablo)     στον πίνακα (karatahtaya /tabloya)
(o pinakas)                                  (ston pinaka)

Ο πίνακας είναι εδώ.     Karatahta burada.
(O pinakas ine edo.)

Ο άντρας γράφει στον πίνακα.    Adam karatahtaya yazıyor.
(O andras grafi ston pinaka.)

Yukarıdaki iki cümlede kullanılan ο πίνακας yani karatahta kelimesinin, ismin -e halinde bulunan bir cümle içinde kullanıldığında hem kendinden önce gelen artikelin değiştiğini mavi ile boyanmış olarak görüyoruz hem de sonundaki -s harfinin yok olduğunu. 

Tekil Dişi İsimlerde ismin -e/-de hali;

Yunancada tekil olan dişil isimler -e ya da -de halini alacakları zaman
  • İsmin önünde bulunan η artikeli στη(ν) e dönüşür.
Örnek:
η Αθηνά  (Atina)       στην Αθηνά (Atina'ya / Atina'da)
(i Atina)                     (stin Atina)

Η Αθηνά είναι όμορφη πόλη. (Atina güzel şehirdir.)
(İ Athina ine omorfi poli.)

Εγώ πηγαίνω στην Αθηνά. (Ben Atina'ya gidiyorum.)

(Ego pigeno stin Athina.)



Tekil Yansız İsimlerde ismin -e/-de hali;

Yunancada tekil olan yansız isimler -e ya da -de halini alacakları zaman
  • İsmin önünde bulunan το artikeli στο ya dönüşür.
Örnek:

το ράφι  (raf)        στο ράφι   (rafa / rafta)
(to rafi)                 (sto rafi)

Αυτό το ράφι είναι μπλέ.    (Bu raf mavidir.)
(Afto to rafi ine ble.)

Ο φάκελος είναι στο ράφι. (Zarf raftadır.)
(O fakelos ine sto rafi.)

Bilmediğimiz Kelimeler:
εδώ: burada
ο άντρας: adam
γράφω: yazmak fiili
όμορφη: güzel
πόλη : şehir
φάκελος: zarf
μπλε: mavi


ÇOĞUL İSİMLERE -E/-DE HALİ VERİLMESİ


Çoğul Eril İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada tekil olan eril isimler -e ya da -de halini alacakları zaman
  • İsmin önünde bulunan οι artikeli στους (σε+τους) a dönüşür.
  • (-οι) ile biten çoğul eril isimlerin sonu (-ους) ile bitirilir.
  • (-ες) ile biten çoğul eril isimlerin sonu aynı şekilde kalır.
Örnek:

οι αδελφοί  (erkek kardeşler)   στους αδελφούς (erkek kardeşlere-de)

Πού είναι οι αδελφοί σου; (Erkek kardeşlerin nerede?)
(pu ine i adelfi su?)

Ο Νίκος στέλνει γράμμα στους αδελφούς του
(Νikos erkek kardeşlerine mektup gönderiyor.)

(O Nikos stelni grama stus adelfus tu.)

οι φύλακες (korumalar)         στους φύλακες  ( korumalara-da)
(i filakes)                                 (stus filakes)

Τι κάνουν οι φύλακες;  (Korumalar ne yapıyor?)
(ti kanun i filakes)

Τα πεδίά πηγαίνουν στους φύλακες. (çocuklar gardiyanlara gidiyor.)



Çoğul Dişil İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada çoğul olan dişil isimler -e ya da -de halini alacakları zaman
  • İsmin önünde bulunan  artikeli στης e dönüşür.
  • İsim sonu -ες olarak kalır.
Örnek:
οι θείες    (Teyzeler)                   στις θείες    (Teyzelere-de)
(oı thies)                                      (stis thies)

οι φίλες    (Kız arkadaşlar)         στις φίλες    (Kız arkadaşlara-da)
(i files)                                        (stis files)


Çoğul Yansız İsimlerde -e/-de hali;

Yunancada tekil olan yansız isimler -e ya da -de halini alacakları zaman
  • İsmin önünde bulunan τa artikeli στa ya dönüşür.
  • İsim sonu değişimleri Çoğul halde olduğu gibi kalır.
τα παιδιά (Çocuklar)             στα παιδιά (Çocuklara-da)
(ta pedya)                              (sta pedya)

τα δέματα (ağaçlar)               στα δέματα (Ağaçlara-da)    
(ta demata)                             (sta demata)                      

11 Kasım 2011 Cuma

İsimlerin -i Hali

Yunancada isimlere -i hali verilirken tıpkı isimleri çoğullaştırmada olduğu gibi hem isimden önce kullanılan artikel hem de isim sonları değişebilmektedir. Bu bölümde isme -i hali verirken Eril, Dişil ve Yansız isimlerde nasıl değişiklikler olduğunu hep birlikte öğreneceğiz.

Tekil Eril isimlerde -i hali:
  • İsimden önce kullanılan   -ο   artikeli    το(ν)  a dönüşür.
  • İsim sonundaki    kalkar.
Örnek:
Ο άντρας μαθαίνει ελληνικά.     Adam Yunanca öğreniyor.
(O andras matheni elinika.)

Bu örnekte gördüğümüz gibi ismin -i hali kullanılmadığından hem eril ismin önündeki artikel hemde isim sonu normal durumda bulunuyor. Altı çizgili olarak görebilirsiniz.

Bir de şu örneği inceleyelim:

Εγώ βλέπω τον άντρα.     Ben adamı izliyorum.
(Ego vlepo ton andra.)

Gördüğünüz gibi bu örnekte ismin i hali kullanıldığından artikel -ο dan τον a dönüşmüş ve ismin sonunda ki -ς yok olmuş durumda.



Tekil Dişil İsimlerde -i hali:
  • İsimden önceki artikel   -η   den    τη(ν)  e    dönüşür.
  • İsim sonu aynı kalır.
Örnek:

Η δασκάλα παίζει ποδόσφαιρο.  Öğretmen futbol oynuyor.
(İ daskala pezi podosfero.)

Bu örnekte ismin -i hali kullanılmadığından artikel normal durumda yani -η  olarak kullanılmış. Şimdide ismin -i hali kullanılan bir cümle görelim:

Εγώ αγαπώ την δασκάλα.     Ben öğretmeni seviyorum.
(Ego agapo tin daskala) 

İsmin -i hali kullanıldığında ise artikel τη(ν) e dönüşmüş.



Tekil Yansız isimlerde -i hali:

Yansız isimlerde isimden önce kullanılan artikel de, isim sonları da aynı kalır. Yani ismin normal hali ile -i hali arasında bir fark yoktur.

Genel olarak baktığımızda ismin -i halinde meydana  gelen değişikliği renklerle görelim.

ο άντρας          τον άντρα
adam                adam-ı

η δασκάλα       την δασκάλα
öğretmen          öğretmeni



Şimdi öğrendiklerimizi örneklerle pekiştirelim bu arada yeni Yunanca kelimelerde öğrenmiş olacağız.
=============================================
Ο πίνακας είναι εδώ.     Yazı tahtası buradadır.
(O pinakas ine edo.)

Βλέπω τον πίνακα.      Yazı tahtasını görüyorum.
(Vlepo ton pinaka)

ο πίνακας         τον πίνακα
yazı tahtası       yazı tahtasını

==============================================

Η πόρτα είναι εδώ.     Kapı buradadır.
(İ porta ine edo.)

Βλέπο την πόρτα.       Kapıyı görüyorum.
(Vlepo tin porta.)

η πόρτα             την πόρτα
kapı                    kapıyı

==============================================

Το κουτί είναι εδώ.      Kutu buradadır.
(To kuti ine edo.)

Βλέπω το κουτί.           Kutuyu görüyorum.
(Vlepo to kuti)

το κουτί               το κουτί
Kutu                     Kutuyu

ÇOĞUL İSİMLERE -İ HALİ VERİLMESİ

Çoğul isimlere -i hali verilirken uygulanan kuralları öğrenmeden önce, İsimlerin Çoğullaştırılması konusunu tekrar gözden geçirmenizi ve tekil ve çoğul isimler için kullanılan artikelleri ve isim sonlarında meydana  gelen harf değişimlerini iyice kavramanızı öneririm.


Çoğul Eril isimlerde -i hali:
  • İsimden önce kullanılan   -οι   artikeli    τους  a dönüşür.
  • İsim sonu   -οι  ile biten çoğul eril kelimeler -ους ile bitirilir.
Örnek:

οι φίλοι  (erkek arkadaşlar)    τους φίλους (erkek arkadaşları)
(i fili)                             (tus filus)


  • İsim sonu -ες  ile biten çoğul eril kelimelerde değişiklik olmaz.
Örnek:
οι ταμίες (kasiyerler)                     τους ταμίες (kasiyerleri)
(i tamies)                                        (tus tamies)

οι σπουδαστές  (erk. öğrenciler)   τους σπουδαστές   (erk. öğrencileri)
(i spudastes)                                   (tus spudastes)



Çoğul Dişil isimlerde -i hali:

  • İsimden önceki artikel   -οι   den    της  e    dönüşür.
  • İsim sonu -ες olarak aynı kalır.
Örnek:
οι γυναίκες  (kadınlar)             τις γυναίκες (kadınları)  
(i ginekes)                                 (tiss ginekes)

οι βιβλιοθήκες  (kitaplıklar)    τις βιβλιοθήκες (kitaplıkları)  
(i vivliothikes)                           (tis vivliothikes)

Çoğul Yansız isimlerde -i hali:



  • Yansız çoğul isimlerde isimden önce kullanılan artikel -τα aynı kalır.
  • isim sonları da aynı kalır. Yani ismin normal hali ile -i hali arasında bir fark yoktur.
Örnek:
τα δέματα   (ağaçlar)           τα δέματα    (ağaçları)
(ta demata)                           (ta demata)

τα μολύβια  (kalemler)        τα μολύβια  (kalemleri)
(ta molivia)                           (ta molivia)



Eril ve Dişi isimlerin önlerinde bulunan artikelde
το(ν)
τη(ν)
olduğu durumlarda sonunda (ν) kullanıp kullanmayacağımızı şu şekilde formüle edebiliriz.


bir sonraki kelime aşağıda belirtilen harfler ile başlıyorsa sondaki "N" harfi eklenir

τον
        α,ε,η,ι,ο,υ,ω,ου,αι,ει,οι,υι
        κ,π,τ,μπ,ντ,γκ,τσ,τζ,ξ,ψ
την



bir sonraki kelime aşağıda belirtilen harfler ile başlıyorsa sondaki "N" harfi eklenmez.

το
               β,γ,δ,φ,χ,θ,λ,μ,ν,π,σ,ζ
τη

    7 Kasım 2011 Pazartesi

    Sayılar

    1  ένα                   (ena)
    2  δύο                   (dio)
    3  τρία                  (tria)
    4  τέσσερα           (tessera)
    5  πέντε                (pende)
    6  έξι                    (eksi)
    7  επτά                 (epta-efta)
    8  οκτώ                (ohgto)
    9  εννιά                (enya)
    10 δέκα                (deka)
    11 ένδεκα            (endeka)
    12 δώδεκα           (dodeka)
    13 δεκατρία         (dekatria)
    14 δεκατέσσερα  (dekatessera)
    15 δεκαπέντε       (dekapende)    
    16 δεκαέξι           (dekaeksi)
    17 δεκαεπτά        (dekaepta)
    18 δεκαοκτώ       (dekaohgto)
    19 δεκαεννιά       (dekaenya)
    20 είκοσι             (ikosi)
    0  μηδέν              (miden)

    "Bir" sayısıyla ilgili örnekler verirken, eril dişi ve yansız için 3 farklı "bir" kullanıldığını artikeller kısmında öğrenmiştik. Örnekler kısmında buna biraz daha dikkatle bakmanızı öneriyorum.

    Ένα λουλούδι.  Bir çiçek
    (Ena luludi)

    Μια τούρτα.  Bir kek.
    (Mia turta)

    Ένας άνθρωπος.   Bir insan(kişi)
    (Enas anthropos)

    Δύο κορίτσια.  İki kız.
    (Dio koriçya)

    Τρία αγόρια.  Üç oğlan.
    (Tria agorya)

    Τέσσερις πετσέτες.  Dört havlu
    (Teseris peçetes)

    Πέντε σκυλοί.  Beş köpek.
    (Pende skili)

    Έξι γλυκά.  Altı tatlı.
    (Eksi glika)

    Επτά κεριά. Yedi mum.
    (Epta kerya)

    Εγώ έχω οκτώ βιβλία. Benim sekiz kitabım var.
    (Ego eho ohgto vivlia.)

    Εσύ έχεις εννιά γλυκά.  Senin 9 tatlın var.
    (Esi ehis enya glika.)

    Εμείς έχουμε δέκα τούρτα. Bizim 10 kekimiz var.
    (Emis ehume deka turta.)

    2 Kasım 2011 Çarşamba

    " Έχω "Sahip Olmak Yardımcı Fiili

    "έχω" Yunanca da Şimdiki Zamanda herhangi bir şeye sahip olup olmadığımızı anlatacağımız zaman kullanılan bir yardımcı fiildir.

    Gündelik birkaç örnekle bu fiilin cümle içindeki görevini açık bir şekilde anlatmaya çalışacağım. Türkçe de

    "Benim saçlarım siyah."

    dediğimizde siyah saçlara sahip olduğumuzu bildiririz. Gördüğünüz gibi bu cümlede herhangi bir yüklem yok. Ancak bize verdiği anlam

    "Benim siyah saçlarım var." ile aynı.

    İşte Yunanca da neye sahip olunduğunu anlatmak için kullanılan yardımcı fiil "έχω" yardımcı fiilidir. Yani Türkçe karşılığı ile var-yok anlatmak istediğimiz durumlarda bu fiili kullanmalıyız.

    έχω: var
    δεν έχω: yok

    Yunanca da  Şimdiki zaman ve Geniş zamanın aynı şekilde çekildiğini bir önceki bölümde öğrenmiştik. Şimdi "έχω" fiilinin çekimlerini görelim.

    έχω          (eho)             sahibim     
    έχεις        (ehis)             sahipsin
    έχει          (ehi)              sahip

    έχουμε     (ehume)        sahibiz
    έχετε        (ehete)          sahipsiniz
    έχουν       (ehun)           sahipler


    Örneklerle pekiştirelim.

    Εγώ έχω σπίτι.  Benim evim var.
    (Ego eho spiti)

    Εσύ έχεις ένα βιβλίο. Senin bir kitabın var.
    (Esi ehis ena vivlio)

    Αυτός έχει δύο ελληνικά βιβλία. Onun (bay) iki Yunanca kitabı var.
    (Aftos ehi dio elinika vivlia.)

    Αυτή έχει κοντά μαλλιά. Onun (bayan) kısa saçları var.
    (Afti ehi konda malia.)

    Ο άντρας δεν έχει μαλλιά. Adamın saçları yok.
    (O andras den ehi malia)

    Εμείς έχουμε σπίτι. Βizim evimiz var.
    (Emis ehume spiti.)

    Εσείς δεν έχεις σπίτι. Sizin eviniz yok.
    (Esis den ehis spiti)

    VAR MI - YOK MU SORULARI SORMAK

    Yunancada karşımızdaki kişi ya da kişilere soru sormak istediğimizde, cümlede (ne,nerede,kim,nasıl,kiminle) gibi soru kelimeleri bulunmuyorsa, cümlenin fiili en başa getirilerek soru cümlesi oluşturulur. Cümlede fiil olmadığı durumlarda da yardımcı fiil başa getirilir. Soru cümlesinin sonuna Türkçede (?) soru işareti getirilirken bu simge Yunancada (;) şeklinde kullanılır.

    "έχω" fiilini soru cümlesinde nasıl kullandığımızı yine örneklerle açıklayalım. 

    Έχεις κοντά μαλλιά; Saçların kısa mı?
    (Ehis konda malia?)

    Δεν έχουν σπίτι; Evleri yok mu?
    (Den ehun spiti?)

    Ποιός έχει μακριά μαλλιά; Kim uzun saçlı ?
    (Pios ehi makria malia?)

    Gördüğünüz gibi soru cümlesinde soru kelimesi olduğu durumlarda, soru kelimesi cümlenin başına geçmekte.

    Bilmediğimiz Kelimeler:
    κοντά: kısa
    μακριά: uzun
    μαλλιά: saç
    Ποιός: Kim