İsimlerin Çoğullaştırılması

Yunanca İsimler çoğullaştırılırken hem kelime sonlarındaki harfler, hem de isimden önce kullanılan ön tanım ekleri değişikliğe uğrar. Eril, Dişil ve Yansız isimlerde tek tek görelim ve örneklendirelim.

Eril İsimlerin Çoğullaştırılması: 

• Eril isimleri çoğullaştırırken isimden önce kullanılan ön tanım eki (-ο) dan (-οι) ye dönüşür.

• Sonu -ος, ile biten kelimelerin sonu -οι ile

          ο γιατρός                      οι γιατροί 
          (o yatros)                        (i yatri)

          Doktor                           Doktorlar

• Sonu -ας, -ης, ile biten kelimelerin sonları  -ες, ile bitirilir.

          ο φοιτητής                  οι φοιτητές

           (o fititis)                         (i fitites)

         Üniv. öğrencisi           Üniv. Öğrencileri


           ο ταμίας                        οι ταμίες

          (o tamias)                      (i tamies)
            Kasiyer                       Kasiyerler

Dişil İsimlerin Çoğullaştırılması:

• Dişil isimleri çoğullaştırırken isimden önce kullanılan ön tanım eki (η) den (οι) ye dönüşür.

• Cümle, genel olarak karşımıza çıkan dişil isimlerin sonunda bulun -α, -η, harfleri yerine -ες, ile bitirilir.

          η δασκάλα                   οι δασκάλες  

          (i daskala)                     (i daskales)
           Öğretmen                     Öğretmenler

         η βιβλιοθήκη             οι βιβλιοθήκες
         ( i vivliothiki)              (i vivliothikes)
           Kitaplık                          Kitaplıklar

Yansız İsimlerin Çoğullaştırılması:

• Yansız isimleri çoğullaştırırken, isimden önce kullanılan ön tanım eki (το) dan (τα)ya dönüşür.

•  -ι  ile biten isimlerin sonları -ια ile 

         το παιδί                  τα παιδιά  
         (to pedi)                  (ta pedia)
         Çocuk                      Çocuklar

• -ο  ile biten isimlerin sonları - α ile 

        το εισιτήριο           τα εισιτήρια

         (to isitirio)             (ta isitiria)

           Bilet                     Biletler

• -μα ile biten isimlerin sonları -ματα ile 

        το δέμα                 τα δέματα   

        (to dema)               (ta demata)

          Paket                     Paketler

Ben çoğullaştırma kurallarını öğrenirken bir tablo oluşturup ondan da faydalanmıştım. Sizinle de burada yapabildiğim kadarıyla paylaşmak istiyorum.

Cins           Artikel          Artikel         İsim Sonu      İsim Sonu 

                   Tekil             Çoğul            Tekil              Çoğul

Eril                   ο                 οι               -ος                     -οι

                                                              -ας/ης                -ες    

Dişil                 η                  οι              -η/-α                  -ες

Yansız             το                 τα              -ι                       -ια
                                                              -ο                      -α
                                                              -μα                    -ματα

İsimler

Yunanca da isimlerin Eril, Dişi Yansız olmak üzere 3 grupta bulunduğunu ve kendilerinden önce birer ön tanım eki (artikel) geldiğini öğrenmiştik.  Bu bölümde isimlerin ve kendilerinden önce gelen ön tanım eklerinin (artikel) detaylı olarak anlatımına yer vereceğiz.

1. Grup Eril İsimler: 

• Cins bakımında erkek olarak nitelendirilen isimlerdir. Ancak daha önce gördüğümüz örneklerden hatırlayacağınız gibi Türkçede bizim yansız olarak tanımladığımız birçok kelime Yunancada erkek ya da dişi olarak tanımlanmaktadır.

• Eril isimlerden önce kullanılan ön tanım eki  (-ο)  dur.

• Yunanca eril isimlerin son harfleri -ος, -ας, -ης, -ες, -ους harfleriyle biterler. Biz Yunanca da en sık görülen -ος, -ας, -ης harfleriyle biten kelimeler üzerinden örnekler yapacağız.

Bu kurallara göre baktığımızda yunanca bir kelimenin önünde (ο) artikeli varsa o kelimenin eril bir kelime olduğunu anlarız.

Ve yine bir kelime -ος, -ας, -ης, -ες, -ους harfleriyle bitiyorsa, bize genel olarak eril kelimeleri hatırlatmalıdır.

Örnekler:

ο γιατρός    (o yatros)     doktor

ο φοιτητής  (o fititis)     üniversite öğrencisi

ο ταμίας      (o tamias)    kasiyer

ο καφές        (o kafes)     kahve

ο παππούς    (o papus)    dede

2. Grup Dişil İsimler:

• Cins bakımından dişi olarak nitelendirilen isimlerdir

• Dişil isimlerden önce kullanılan ön tanım eki /artikel (η) dir.

• Yunanca dişil isimlerin son harfleri -α, -η, -ου, -ω, -ος harfleriyle biterler. Biz en sık görülen bitiş harfleri olan -α, -η, harfleriyle örnekler yapacağız. 

Yine bu kurallara göre baktığımızda Yunanca bir kelimenin önünde (η) artikeli varsa o kelimenin dişil bir kelime olduğunu anlarız

Ve kelimenin sonu -α, -η, -ου, -ω, -ος harfleriyle bitiyorsa bize dişil bir kelime olduğunu çağrıştırmalıdır.

Örnekler:

η δασκάλα        (i daskala)          Öğretmen

η βιβλιοθήκη    ( i vivliothiki)     Kitaplık

η αλεπού           (i alepu)             Tilki

η ηχώ                (i iho)                Yankı

η οδός               (i odos)              Sokak

3. Grup Yansız İsimler:

• Cins bakımından eril ya da dişi olarak tanımlanmayan cinssiz isimlerdir.

• Yansız isimlerden önce kullanılan ön tanım eki (το) dur.

• Yunanca Yansız isimlerin son harfleri -ι, -ο, -μα, -ος şeklinde biter. Biz en sık görülenler olan  -ι, -ο, -μα, harfleriyle biten yansız isimler üzerinden örnekler yapacağız.

Bu kurallara göre, Yunanca bir isimden önce (το) artikeli kullanılmışsa o kelimenin yansız bir isim olduğunu anlarız.

Ve kelimenin sonu  -ι, -ο, -μα, -ος harfleriyle bitiyorsa bize yansız bir kelimeyi çağrıştırmalıdır.

Örnekler:

το παιδί          (to pedi)       Çocuk

το εισιτήριο  ( to isitirio)    Bilet

το δέμα         (to dema)      Paket

το δάσος       (to dasos)      Orman

Evet bu bölümde Yunanca isimleri ve onlardan önce kullanılan ön tanım eklerini sanırım iyice öğrendik.

Bir sonraki bölümde İsimlerin çoğullaştırılması konusunu öğrenirken de yine bu bölümde öğrendiklerimi tekrar etmiş olacağız. Ancak o bölüme kadar sizden isteğim aşağıda ödev olarak belirtilen konulara özellikle dikkat etmeniz.

Bu bölüm için ÖDEV:

1- Eril, dişil ve yansız isimlerden önce kullanılan ön tanım eklerini ezberlemeniz.

2- Eril,dişi ve yansız isimlerin hangi harflerle sonlandığını pekiştirmeniz. Sözlük yardımıyla ve internetten faydalanarak örnekleri çeşitlendirebilirsiniz. 

Katılımınız için teşekkürler.

Fiiller

Yunanca fiileri bu bölümümüzde öğrenmeye başlayacağız. Yunanca da fiiller tıpkı Türkçe de olduğu gibi ekler alarak, kişi ve zamanı da bizlere bildirirler. 

Örneğin Türkçe de GİDİYORUM dediğimizde bu kelimeden 3 şey anlarız.

1- Eylemin ne olduğu ( Hangi hareketi belirttiği)
2- Eylemi yapanın kim olduğu (Ben-Sen-O-Biz- Siz Onlar)
3- Eylemin hangi zamanda yapıldığı (Şimdi-Geçmiş- Gelecek)

Yunanca da da fiilin aldığı eklerden aynı bilgileri alabiliriz.

Bu sebeple Yunancada farklı fiil grupları vardır. Fiil gruplarının, kelimelerin son harflerindeki değişimlere göre farklı çekim kurallarına sahiptir.

Şimdiki Zaman Fiil Çekim Ekleri 

1. GRUP Fiiller (-ω)

Bu fiiller bulunduğumuz zaman dilimi içinde yaptıklarımızı anlatmaya yarayan fiillerdir. Fiil gruplarının, kelimelerin son harflerine ve çekim kurallarına göre oluşturulduğunu söylemiştik.

1. Grup Fiiller derken kelime sonu  (-ω) ile biten fiiller grubundan bahsediyoruz. Şimdi bu gruptan bir kaç fiil öğrenelim.

κάνω   (kano)= yapmak

πηγαίνω  (pigeno)= gitmek

ξέρω   (ksero)= bilmek

μαθαίνω   (matheno)= öğrenmek

μένω  (meno)= yaşamak / orada kalmak

Yunanca da Şimdiki Zaman ile Geniş Zaman için aynı form kullanılır. Yani  ξέρω dediğimizde hem Biliyorum hem de Bilirim anlamına gelmektedir.

5 Fiil öğrendik. Şimdi bu fiillerin şimdiki ve geniş zamanda çekimlerini görelim.

κάνω          (kano)     yapıyorum
κάνεις        (kanis)     yapıyorsun
κάνει          (kani)      yapıyor

κάνουμε     (kanume)    yapıyoruz
κάνετε        (kanete)     yapıyorsunuz
κάνουν       (kanun)      yapıyorlar

Dikkat ederseniz tıpkı Türkçe de olduğu gibi, FİİL aldığı eklerin değişmiyle, bizlere kişileri ve eylemin yapıldığı zamanın ŞİMDİKİ ZAMAN olduğunu da tek başına anlatıyor.

Kısaca, Yunanca Şimdiki Zamanda 1.Grup Fiiller'in aldıkları ekleri mavi renkle gösterdim.

Şimdi bu ekleri diğer öğrendiğimiz fiillere de uygulayalım.

πηγαίνω          (pigeno)         gidiyorum           
πηγαίνεις        (pigenis)         gidiyorsun
πηγαίνει          (pigeni)          gidiyor

πηγαίνουμε     (pigenume)    gidiyoruz
πηγαίνετε        (pigenete)      gidiyorsunuz
πηγαίνουν       (pigenun)       gidiyorlar


**************************************************


ξέρω           (ksero)        biliyorum
ξέρεις         (kseris)        biliyorsun
ξέρει           (kseri)         biliyor


ξέρουμε      (kserume)   biliyoruz
ξέρετε         (kserete)     biliyorsunuz
ξέρουν        (kserun)      biliyorlar

*************************************************
-th- yi peltek t şeklinde okumayı unutmayın


μαθαίνω            (matheno)           öğreniyorum
μαθαίνεις          (mathenis)           öğreniyorsun
μαθαίνει            (matheni)            öğreniyor

μαθαίνουμαι      (mathenume)     öğreniyoruz
μαθαίνετε          (mathenete)        öğreniyorsunuz
μαθαίνουν          (mathenun)        öğreniyorlar

**************************************************

μένω          (meno)         kalıyorum (ikamet ediyorum)
μένεις        (menis)         kalıyorsun
μένει          (meni)          kalıyor

μένουμε     (menume)    kalıyoruz
μένετε        (menete)      kalıyorsunuz
μένουν       (menun)       kalıyorlar

*************************************************

Evet öğrendiğimiz 5 fiilin de şimdiki zamanda kişilere göre çekimlerini gördük. Şimdi gelin bunları cümle içinde kullandığımız örnekler yapalım.

Εγώ πηγαίνω.             Ben gidiyorum.
(Ego pigeno)

Εσύ μένεις εκεί.          Sen orada kalıyorsun.
(Esi menis eki)

Αυτός ξέρει ελληνικά.       O(erkek için) Yunanca biliyor.
(Aftos kseri elinika)

Αυτή μαθαίνει ελληνικά.  O(bayan için) Yunanca öğreniyor.
(Afti matheno elinika)

Αυτό κάνει μάθημα.          O (bir çocuk için) ders yapıyor.
(Afto kani matima)

Η Σεντέφ πηγαίνει.            Sedef gidiyor.
(İ Sedef pigeni)

Ο Πάνος μένει εκεί.           Panos orada kalıyor.
(O Panos meni eki)

Το παιδί κάνει μάθημα.    Çocuk ders yapıyor.
(To pedi kani mathima)

Εμείς ξέρουμε.                   Biz biliyoruz.
(Emis kserume)

Εσείς πηγαίνετε.                Siz gidiyorsunuz.
(Esis pigenete)

Αυτοί μένουν εδώ.            Onlar (bir kaç erkek) orada kalıyorlar.
(Afti menun edo)

Αυτές μαθαίνουν τούρκικα.Onlar(birkaç kadın)Türkçe öğreniyorlar
(Aftes mathenun turkika)

Αυτά κάνουν μαθήματα.    Onlar (birkaç çocuk) ders yapıyorlar.
(Afta kanun mathimata)

Ο Πάνος και η Σεντέφ ξέρουν.  Panos ve Sedef biliyorlar.
(O Panos ke i Sedef kserun)


Bilmediğimiz Kelimeler:

εκεί    (eki)    =    Orada, Şurada / Oraya, Şuraya

ελληνικά  (elinika)  =  Yunanca

μάθημα  (mathima) =  Ders

Η Σεντέφ (İ Sedef)  = Sedef (özel isim)

Ο Πάνος  (O Panos)= Panos (özel isim)

Το παιδί ( To pedi)  = Çocuk

εδώ         (edo)         = Burada, Buraya

τούρκικα  (turkika) = Türkçe

μαθήματα  (mathimata)= Dersler

και      (ke)      =    Ve



Bu bölüm için ÖDEV:

1- Şimdiki zamanda 1.GRUP fiillerin çekiminde Fiil Kökünden sonra gelen ekleri ezberlemeniz gerekiyor.

2- 5 adet öğrendiğimiz fiileri çekimleriyle birlikte ezberlememiz gerekiyor.  Ki ben bunu için her birinin çekimlerini en az 5 er kere yazmanızı tavsiye ederim.

3- Yaptığımız cümleleri de bolca yazıp okuyarak cümle yapısını pekiştirmeniz gerekiyor.

Katılımınız için teşekkürler.

Zamirler&OLMAK Yardımcı Fiili

Zamirler bildiğiniz gibi isimlerin yerine kullanılan, fiilin öznesi veya nesnesi olabilen kelimelerdir.

Örnek : Petros burada. 

Yukarıdaki cümlede cümlenin öznesi bir isim olarak kullanıldığından zamire gerek yoktur. Ancak,

Örnek :O burada. 

dediğimizde cümlenin öznesi bir isim değil, bir zamirdir.

Bu bölümümüzde Yunanca zamirleri öğrenmeye başlayacağız. ve Böylelikle örneklerimiz daha kapsamlı olmaya başlayacak.

Εγώ       (ego)     Ben

Εσύ       ( esi )     Sen

Αυτός   (aftos)     O (eril kelimeler için)

Αυτή     (afti)       O (dişil kelimeler için)

Αυτό     (afto)      O  (yansız kelimeler için)

Εμείς     (emis)    Biz  

Εσείς     (esis)     Siz

Αυτοί     (afti)     Onlar (eril kelimeler için)

Αυτές     (aftes)   Onlar (dişil kelimeler için)

Αυτά      (afta)    Onlar  (yansız kelimeler için)

Bu bölümde sizden özellikle bir şeye dikkat etmenizi istiyorum. 3. Tekil Şahıs Zamiri olan "O", gördüğünüz gibi Yunancada 3 farklı şekilde kullanılıyor. Yansız kelimelerden bahsederken "O" demek için Αυτό kelimesi kullanılırken Dişi ve Eril kelimelerden "O" diye bahsetmek istediğimizde Kelimenin son harfleri değişime uğruyor.

Αυτό     Gördüğünüz gibi yansız kelimelerde kelime en yalın halinde 

Αυτός    Eril kelimelerde kelime sonu S eki almış

Αυτή     Dişi kelimelerde ise "o" gitmiş yerine ή gelmiş.

Zamirler çoğul iken de yine aynı şey gözümüze çarpıyor. Kelimelerin sonundaki değişimlere dikkat edin lütfen.

Αυτά    

Αυτοί   

Αυτές    

     

İsimler bölümümüzde bu konuyu daha detaylı inceleyeceğiz.

OLMAK Yardımcı Fiili

Yunanca cümlelerde yine bize yabancı olan bir kelime yapısı daha bulunuyor. Olmak Yardımcı fiili . Yardımcı fiilleri kavrayabilmemiz için -özellikle dil bilgisi anlamında herkesin tam anlamıyla bilgi sahibi olmayacağını hesaba katarak- şu şekilde anlamlandırmamız sanırım en doğrusu. Yardımcı fiiller, yüklemi olmayan -yani herhangi bir iş, oluş hareket bildirmeyen cümlelerde kullanılırlar.

Örnek:   Ben bir öğretmenim.

Gördüğünüz gibi bu cümlede bir fiil yok. Ancak biz bu cümleyi okuduğumuzda "olmak" yani "öğretmen olmak" anlamı taşıdığını biliyoruz. 

İşte Yunancada olmak anlamını veren kelimelere "olmak yardımcı fiilleri" diyoruz.

Şimdi öğrendiğimiz zamirlerle birlikte kullanılan yardımcı fiilleri görelim ve tabii ki  ezberleyelim. 

ZAMİR                                          YARDIMCI FİİL


Εγώ       είμαι                       (ego ime)

Εσύ        είσαι                       (esi ise )
Αυτός     είναι                       (aftos ine)

Αυτή      είναι                        (afti ine)

Αυτό      είναι                        (afto ine)

Εμείς     είμαστε                   (emis imaste)

Εσείς     είσαστε / είστε        (esis isaste ya da esis iste)

Αυτοί     είναι                        (afti ine)

Αυτές     είναι                        (aftes ine)

Αυτά      είναι                        (afta ine)

Şimdi gelin tüm zamirleri örneklendirerek pekiştirelim.

Εγώ είμαι υπάλληλος.          (Ego ime ipalilos.)       Ben memurum

Εσύ είσαι υπάλληλος.          (Esi ise ipalilos.)         Sen memursun

Αυτός είναι υπάλληλος.      (Aftos ine ipalilos.)  O memur (eril için)

Αυτή είναι υπάλληλος.       (Afti ine ipalilos.)    O memur (dişi için)

Αυτό είναι υπάλληλος.     (Afto ine ipalilos.)  O memur (yansız için)

Εμείς είμαστε υπάλληλοι.   (Emis imaste ipalili.)   Biz memuruz

Εσείς είστε υπάλληλοι.       (Esis iste ipalili.)         Siz memursunuz

Αυτοί είναι υπάλληλοι.       (Afti ine ipalili.)     Onlar memurlar (E)

Αυτές είναι υπάλληλοι .      (Aftes ine ipalili.)   Onlar memurlar (D)

Αυτά είναι υπάλληλοι.        (Afta ine ipalili.)    Onlar memurlar (Y)

Burada önemle belirtmem gereken bir şey var. Az önce bahsettiğimiz kelime sonundaki harflerin, kelimenin cinsiyetine göre değişmesi kuralını şu anda bilmediğimiz için sizlere genel anlamda zamirleri anlattım. İSİMLER konusunda bu konuyu derinlemesine öğrendikten sonra, az önce öğrendiğimiz zamirler ile birlikte kullanılan kelimelerin (burada memur kullandık) de nasıl değiştiğini öğreneceğiz. Şimdi kafa karıştırmamak için bu konuya girmiyoruz :)


Bu Bölüm için ÖDEV: 


1- Kişi zamirlerini ve bunlarla birlikte kullanılan yardımcı fiilleri kalıp olarak ezberlemeniz. Hem yazılışını, hem okunuşu :)
       (Parantez içinde Türkçe okunuşlarında koyu renkli harfleri  
       vurgulayarak - yani uzatarak,bastırarak- okumayı unutmayın.

2- "O" ve "ONLAR" kişi zamirlerinin erkek, dişi ve cinsiz olarak kullanıldığında kelime sonundaki harflerin değişimini ezberlemeniz.

Katılımınız için teşekkürler.

Artikeller

Yunanca da yine bizim Türkçe de hiç kullanmadığımız ve artikel olarak tanımlanan bir unsur daha var. bu bölümde artikelin ne olduğunu öğreneceğiz. 

Artikel; Genellikle isimler, sıfatlar ve sıfat görevi üstlenen fiilimsilerin önünde bulunan ve kelimenin cinsine göre değişen küçük kelimelerdir.

Yunancada eril, dişi ve yansız kelimeleri tanımlamak için kullanılan başlıca 3 artikel bulunmaktadır. Artikeller, Belirli artikeller ve Belirsiz artikeller olarak 2 grupta incelenir. Şimdi bu artikelleri örneklerle birlikte öğrenelim.

Belirli Artikel: Belirli bir şeyden bahsederken kullanılan artikellerdir. Örneğin karşımızdaki kişinin bahsettiğimiz öğretmenin kim olduğunu anladığı durumda,

-ο      (o) Eril kelimeler için           ο δασκάλος
                                                      (o daskalos) erkek öğretmen

-η      (i ) Dişil kelimeler için         η καρέκλα  
                                                      (i karekla) sandalye

-το    (to) Yansız kelimeler için     το βιβλίο    
                                                       (to vivlio) kitap

Kelimelerin dişi mi, erkek mi, yansız mı olduğunu önlerinde bulunan artikellerden anlarız. 

Bunun bizim için çok yabancı ve zor bir bilgi olduğunu biliyorum. Mesela Türkçe de sandalye dediğimizde cansız bir kelimeden bahsediyoruz dur. Yani sandalyenin erkeği dişisi olmaz :) 

Ancak Yunanca da gördüğünüz gibi sandalye dişi bir kelime. Ya da kitap, erkek bir kelime olarak tanımlanmış. Bunun gibi Türkçede bizim için cansız grubunda olan bir çok kelimenin dişi ya da erkek olarak tanımlandığını göreceksiniz. İşte bu aşamada kelimenin önünde bulunan artikel sizin işinizi kolaylaştıracaktır.

Tek unutmamanız gereken ERİL kelimeler için  -ο(o), DİŞİL kelimeler için -η(i ), YANSIZ kelimeler için -το(to) artikelinin kullanıldığıdır.

Belirsiz Artikel: Kesin belli olmayan ya da yabancı olduğumuz şeylerden bahsederken kullandığımız artikellerdir. Belirsiz artikeller aynı zamanda sayıdır. Örneklerle açıklayalım.

ένας (enas) Eril kelimeler için               ένας τοίχος
                                                               (enas tihos) bir duvar

μία   (mia)  Dişil kelimeler içinμία        μία πόρτα
                                                               (mia porta) bir kapı

ένα   (ena)  Yansız kelimeler için          ένα σπίτι
                                                               (ena spiti) bir ev

Bu Bölüm İçin ÖDEV:

1- Eril yani erkek olan kelimeler için -ο(o) , 

    Dişil yani dişi olan kelimeler için -η(i ), 

    Yansız yani cinssiz olan kelimeler için -το(to)

  artikellerinin kullanıldığını lütfen ezberleyin

2- Kelimenin önünde bulunan artikelin bize kelimenin cinsini    belirttiğini unutmayın.

3- Belirsiz artikellerin aynı zamanda birer sayı olduğunu kalıp olarak öğrenmeye ezberlemeye çalışın.

Katılımınız için teşekkürler.