Merhabalar, bu bölümde Yunancada Sıfatların kullanımını en basit şekliyle açıklamaya çalışacağım. İsimlerin eril, dişi ve yansız olmak üzere 3 şekilde bulunduğunu, ve bu şekillere göre kendilerinden önce gelen artikelin tekil ve çoğul olmasına göre değişiklik gösterdiğini aynı zamanda isim sonlarında ki harf değişimlerinin de buna göre belirlendiğini eğer iyice kavradıysanız SIFATLARı öğrenmek sizler için çok daha kolay olacaktır.
- Niteledikleri isme bağlı olarak erkek, dişi veya yansız olabilirler.
- Her zaman niteledikleri isim veya kendilerinden önce gelen isimle aynı biçimde kullanılırlar.
- Artikel her zaman isim ve sıfattan önce gelir ve her ikisi için de geçerli olur.
- Yunancada Türkçe'den farklı olarak Sıfatlar da çekilirler.
Şimdi gelin öğrendiğimiz kuralları örneklerle birlikte açıklayalım.
İyi sıfatının Yunancada, nitelediği ismin eril mi, dişil mi ya da yansız mı olduğuna göre nasıl çekildiğini görelim. Önce Yunanca Eril bir isim olan İNSAN kelimesiyle niteleyelim.
ο άνθρωπος insan
(o antropos)
ο καλός άνθρωπος iyi insan
(o kalos antropos)
(Gördüğünüz gibi İNSAN kelimesine nitelik verecek olan İYİ sıfatımız, Eril bir kelime olan İNSAN kelimesinin artikelinden hemen sonra, eril bir kelime olarak yerleşti.)
Şimdi Çoğul olarak görelim;
οı άνθρωποı insanlar
(i antropi)
οι καλοί άνθρωποι iyi insanlar
(o kali antropi)
(Gördüğünüz gibi, Eril olan insan kelimesi çoğullaştığı zaman nasıl ki hem kendinden önce gelen artikeli hem de kelime sonundaki harfler, Eril isimlerin çoğullaştırma kurallarına göre değişime uğruyorsa, Bu kelimeyi niteleyecek olan sıfat da aynı değişimlere uğruyor.)
Şimdi, İYİ sıfatını Dişil bir kelime ile nasıl kullanıyoruz onu görelim;
η γυναίκα kadın
(i gineka)
η καλή γυναίκα iyi kadın
(i gineka)
(Görüyoruz ki İYİ sıfatı dişil bir kelimeyle kullanıldığında, son harfleri değişerek dişil formuna giriyor.) Çoğul halde görelim.
οι γυναίκες kadınlar
(i ginekes)
οι καλές γυναίκες iyi kadınlar
(i kales ginekes)
(Yine Dişil isimlerin çoğullaştırma kurallarına göre, hem isimden önce gelen artikel, hem de isim sonu harfleri hem nitelenen İSİMDE hem de niteleyen SIFAT da değişime uğradı.)
Bir de Yansız İsimlerde İYİ sıfatının ne şekilde kullanıldığına bakalım;
το παιδί çocuk
(to pedi)
το καλό παιδί iyi çocuk
(to kalo pedi)
ve çoğul hali;
τα παιδιά çocuklar
(ta pedia)
τα καλά παιδιά iyi çocuklar
(ta kala pedia)
Sonuç olarak diyoruz ki;
Yunancada sıfatlar, niteledikleri isim hangi cinsteyse o ismin çekim kurallarına tabii kalırlar.
Bir ismi çoğul yapacağımız zaman hangi kuralları uyguluyorsak, o ismi niteleyen sıfata da aynı kuralları uygularız.
Bir ismi -i /-e / -de / den hallerinde kullanmak için hangi kuralları uyguluyorsak, o isimle birlikte kullanılan SIFATa da aynı kuralları uygularız.
SIFATLARIN SONLARINDA BULUNAN CİNSİYET EKLERİ
Öğrenmiştik ki, Yunanca da isimler de eril, dişi ve yansız olma durumları dışında, her bir isim, sonunda bulunan harflere göre de farklı şekillerde çekiliyor. İsimler konusunda bu konuyu hatırlayabilirsiniz. Bu sebeple, SIFATLAR da hep aynı şekilde, yani aynı harflerle sonlanmıyor. Kelimenin yapısına, ve cinsine göre isim sonundaki harfler nasıl değişik bitiyorsa, sıfatlarda da aynı şeyler geçerli. Bu yüzden Sıfatların Cinsiyet Eklerini de bu alanda sizlere göstermek istedim. Buyurun, inceleyelim;
Eril isimler için -ος
Dişil isimler için -η
Yansız isimler için -ο
ο καλός η καλή το καλό İYİ
(o kalos) (i kali) (to kalo)
ο όμορφος η όμορφη το όμορφο GÜZEL
(o omorfos) (i omorfi) (to omorfo)
******************************************************
Eril isimler için -ος
Dişil isimler için -α
Yansız isimler için -ο ile bitenler
ο ωραίος η ωραία το ωραίο GÜZEL
(o oreos) (i orea) (to oreo)
ο νέος η νέα το νέο GENÇ
(o neos) (i nea) (to neo)
******************************************************
Eril isimler için -ύς
Dişil isimler için -ιά
Yansız isimler için -ύ ile bitenler
ο βαθύς η βαθιά το βαθύ DERİN
(o vathis) (i vathia) (to vathi)
ο βαρύς η βαριά το βαρύ ΑĞIR
(o varis) (i varia) (to vari)
******************************************************
Eril isimler için -ης
Dişil isimler için -α
Yansız isimler için -ικο ile bitenler
ο ζηλιάρης η ζηλιάρα το ζηλιάρικο KISKANÇ
(o zilyaris) (i zilyara) (to zilyariko)
ο τεμπέλης η τεμπέλα το τεμπέλικο TEMBEL
(o tebbelis) (i tebbela) (to tebbeliko)
******************************************************
Eril isimler için -ης
Dişil isimler için -ης
Yansız isimler için -ες ile bitenler
ο διεθνής η διεθνής το διεθνές ULUSLARARASI
(o diyethnis) (i diyethnis ) (to diyethnes )
ο συνεπής η συνεπής το συνεπές TUTARLI
(o sinepis) (i sinepis ) (to sinepes )
******************************************************
SIFATLARDA DERECELENDİRME
Sıfatlarda 3 derece bulunur.
1- Normal derece
2- Karşılaştırma Derecesi
3- Üstünlük Derecesi
Örneğin:
Normal Derece:
ο όμορφος η όμορφη το όμορφο GÜZEL
(o omorfos) (i omorfi) (to omorfo)
Karşılaştırma Derecesi:
πιο όμορφος πιο όμορφη πιο όμορφο DAHA GÜZEL
(pio omorfos) (pio omorfi) (pio omorfo)
Üstünlük Derecesi:
o πιο όμορφος η πιο όμορφη το πιο όμορφο EN GÜZEL
(o pio omorfos) (i pio omorfi) (to pio omorfo)
